Şaşılık veya göz kayması iki gözün aynı noktaya değişik açılardan bakmasıdır. Şaşılıklar doğumsal veya edinsel olabilir. Doğumsal (infantil) şaşılıklar yaşamın ilk yılında ortaya çıkan şaşılıklardır. Gözler genellikle içe doğru (burna doğru) kayar. Buna infantilezotropya denir.
Bu tür şaşılıkların ortak özellikleri
1-Kayma açısı genellikle büyüktür
2-Her iki göz değişimli olarak kayar
3-Tembellik genellikle oluşmaz
4-Gözlerde kırma kusuru çok nadirdir
5-Tedavisi çoğunlukla cerrahıdır ve kadar erken yapılırsa o kadar iyi sonuç alınır.
İkinci grup şaşılıklar yaşamın 2-7 yaşları arasında ortaya çıkar ve genellikle göz bozukluğu mevcuttur. Bu tür kaymalar içe olabildiği gibi dışa da olabilir. İçe olan kaymalarda (ezotropya) tedavi birkaç basamaklıdır.
1-Kapama tedavisi: Tembellik oluşmaması için kaymıyan göz belli sürelerle kapatılır.
2-Gözlük takmak: Hastanın göz kusuruna göre uygun gözlükler verilir
3-Cerrahi tedavi: Diğer yöntemlerle tedaviye cevap vermeyen hastalara uygulanır. Cerrahi müdahale geçiren her hasta ikinci bir müdahale geçirebileceğini aklında tutmalıdır.
Dışa kaymalar: Doğumsal veya edinsel olabilirler.Tedaviye daha dirençlidirler. İlk önce gözlük ve kapama tedavisinin yanı sıra göz egzersizleri ile kontrol altına alınmaya çalışılır.Başarısızolunursa cerrahi olarak müdahale edilir.
Yukarı veya aşağı kaymalar: Bu tür kaymalarda gözlükle tedavi genellikle başarısızdır ve sonunda cerrahi olarak dūzeltilirler.
Ambliyopi (göz tembelliği): Şaşılıkların en korkulan yan etkisidir.Kayan göz kullanılmadığı için gittikçe Görme yetisi zayıflar.Bunun tek tedavisi kaplamadır.Kapamanınyaş sınırı 6 yaştır.Bu yaştan sonra yapılan kapamalar çok az fayda sağlar.
Yalancı şaşılık: Hayatın ilk 2 yılında burun kökünün genişliğine bağlı olarak aslında kaymayan gözler dışardan biri tarafından kayıyor gibi algılanmasına yalancı şaşılık denir. Çocuk büyüdükçe burun kökü daralır ve gözlerdeki bu yanlış görünüm düzelir
Edinsel Şaşılıklar: Hayatın ileriki dönemlerinde göz kaslarının birinin felcine bağlı olarak gelişen şaşılıklardır. Genellikle çift görme ile kendilerini belli ederler. Eğer kas felci 6 ay içinde düzelmezse cerrahi olarak gözler düzeltilir. Şaşılık cerrahisi genel anestezi ile gerçekleştirilir. Hasta ameliyattan 6 saat sonra evine dönebilir. İki hafta kadar göz damlası kullanılır. Ameliyattan 3 gün sonra işine dönebilir.
Yrd. Doç. Dr. İlya AYVATOĞLU