Müzayede Süreci

Mezat olarak da bilinen müzayede taşınabilen ya da taşınamaz haldeki malların açık arttırma ile alım satımıdır. Başka bir değişle birçok alıcının fiyat arttırarak ürüne talep olması ve yönetici tarafından en yüksek bedele satılmasındaki süreçtir.

Müzayedeye katılmak isteyenler satılacak ürünleri satış başlamadan evvel görebilir. Böylelikle alıcı ürün hakkında fikir edinerek, kendisine uygun bir bütçe belirleyebilir. Satıcı isterse müzayededen önce ürün için bir taban fiyat belirleyebilir ve arttırmada bu fiyata ulaşılamazsa malı satıştan çekebilir. Bir nevi satıcı taban fiyat belirlediğini de en yüksek fiyata malı vermeme hakkına sahiptir.

Tarihe bakıldığında müzayede yolu ile kölelerinde satıldığı görülmektedir. Eski Yunan, Roma imparatorluğu ve hatta orta çağ sonlarında dahi müzayede yolu ile kölelerin satıldığı bilinir. Özellikle 18. ve 19. yüzyıllarda Afrika’dan getirilen köleler Amerikan kolonilerine müzayede ile zenginlere satılırdı. Zaman içerisinde müzayede de satılan malların değişmesi gibi müzayede ortamları da değişmiştir. Günümüzde internet sitelerinde online müzayede de bulunmaktadır.

Müzayede de Kullanılan Terimler

• Açık artırma; alıcıların sırayla fiyatı arttırma işlemidir. İngiliz usulü olarak bilinen bu müzayedeler de genel olarak sanat eserleri ve antikalar satılmaktadır.
• Açık Eksiltme; bu müzayede çeşidinde teklifler yüksekten başlar ve giderek düşürülür. Alıcılardan biri sunulan teklifi kabul edene kadar durum devam eder. Bu müzayede çeşidi Kanada’da tütün, Hollanda’da çiçek ve İsrail’de balık satışlarında kullanılmaktadır.
• Münadi; mezatta açık arttırmayı ve satışı yöneten yöneticidir.
• Lot; mezat nerede satılacak olan ürünlerin tek tek veya grup halinde sıralandırılmasıdır. Lotun yanında bulunan numara ise kaçıncı sırada satılacağını belirtir.
• Pay vermek; Lota istenilen tutarı vermektir.
• Muhammen bedel; müzayede satılacak her Eser için uzmanların belirlediği tahmini değerdir. Muhammen bedel hesaplanırken KDV ve diğer vergiler dahil edilmez.
• Satışın çekiç fiyatı; miladinin sattım diyerek çekici masaya vurması durumudur. Alıcının bayrak kaldırarak vermiş olduğu teklifi kabul ettiğinde bu işlem uygulanır. Satışın çekiç fiyatı üzerine KDV ve diğer vergiler eklenerek işlemler tamamlanır.
• Kelepir; müzayede ki ürünün değerinin çok altında bir fiyata satılmasıdır.